روزنامه نگار ستیزی رو به افزایش گذاشته است
روز جهانی مطبوعات ۱۳ اردیبهشت ماه ( سوم ماه مه ) هر چند برای گروهی از کشورها به شادی گذشت ولی جامعه روزنامهنگاران را در اندوهی دوباره فرو برد. سال گذشته ( ۲۰۱۸ ) سالی پر از کینه پراکنی علیه روزنامه نگاران بود و ردهبندی جهانی آزادی مطبوعات نشان دهنده این شرایط بود.
ترکیه با زندانی کردن بیش از ۳۰۰ روزنامهنگار مقام نخست را داشت و مصر در روزنامه ستیزی با اتهام تروریسم علیه روزنامه نگاران هر کسی را که با دولت موافق نبود به زندان انداخت. برخی از رهبران جهان کارگزاران رسانه ها را دشمن مردم و رقیب خود خواندند. در این زمره، دولت آمریکا بود. کشوری که نخستین اصل قانون اساسی اش ضامن آزادی بیان است. آمریکا به مقام ۴۵ رده بندی سقوط کرد. دشمن مردم خواندن رسانه ها عبارتی بود که ژوزف استالین دیکتاتور شوروی از آن استفده می کرد.
رودریگو دوترته رئیس جمهور فیلیپین که عادتی دیرینه در تهدید و توهین و ناسزا گویی به روزنامه نگاران دارد می گوید روزنامه نگار و خبرنگار بودن بازدارنده کشته شدن نیست. در هند که به سرزمین دموکراسی مشهور است کینهورزی علیه روزنامه نگارانی که با مواضع نخست وزیر آن کشور موافق نیستند موجب کشته شدن ۴ خبرنگار در یک سال گذشته شد. در اروپا که آزادی رسانهها تضمین بیشتری داشت خشونت های گفتاری رهبران سیاسی علیه روزنامه نگاران افزایش داشت. رئیس جمهور چک درکنفرانس مطبوعاتی با یک اسلحه ساختگی حضور یافت که بر بدنه آن نوشته شده بود «برای خبرنگاران». نخست وزیر جمهوری اسلواکی «روبرت فیچو» روزنامهنگاران را «روسپیان کثیف ضد اسلوواک» و «آشغال های گرسنه احمق» نامید. روزنامهنگار کاوشگر این کشور «یان کوشیاک» در ماه فوریه به قتل رسید. در نقطه دیگری از اروپا در مالت روزنامهنگار و فعال سیاسی دافنه کاروآنا گالیتزیا در حادثه انفجار بمب کشته شد. در سال ۲۰۱۸ روسیه ۱۴۸ روزنامهنگار زندانی داشت که برخی از آنان در طول سال آزاد شدند، ولی ولادیمیر پوتین شبکه های تبلیغاتی خود – مهم تر از همه شبکه تلویزیونی « روسیه امروز» را گسترش داد.
جنبه مثبت گزارش امسال، بهبود وضعیت روزنامه نگاری در برخی از کشورهای آفریقایی بوده است. البته در کشورهای نیو گینه و کامرون بازداشت روزنامه نگاران افزایش داشت.
در آسیا، آذربایجان و قزاقستان فشارهای بسیاری بر رسانهها وارد آوردند. این دو کشور ۴۸ روزنامهنگار زندانی داشتند. در ازبکستان با روی کار آمدن میرزایوف برخی از روزنامه نگاران زندانی آزاد شدند.
ویتنام با ۱۷۵ روزنامهنگار زندانی و کنترل روزنامه ها در رده پایین رده بندی قرار دارد. عراق در سال گذشته به رده ۱۶۰ سقوط کرد. سوریه کشوری که همچنان از شمار روزنامهنگاران اش کاسته میشود، خطرناک ترین کشور برای روزنامهنگاران قلمداد می شود.
سازمان گزارشگران بدون مرز در گزارش سالانه خود افغانستان را همچنان کشوری پر مخاطره برای روزنامهنگاران خوانده است. در افغانستان سال گذشته ۱۸ خبرنگار جان خود را از دست دادند. ۱۰ نفر از این افراد در حملات گروههای ضد دولتی در کابل کشته شدند.
دولت چین در سال گذشته ۶۶ زندانی مطبوعاتی داشته است و سه خبرنگار در این کشور مفقود شدند.
چهار کشور در رده بندی بالای گروگانگیر روزنامهنگاران قرار گرفتند. سوریه با ۳۱ مورد گروگانگیری خبرنگاران مقام نخست را داشت. در یمن ۱۷ نفر، عراق۱۱ نفر، اوکراین ۱ نفر گروگان گرفته شدند. همچنین داعش ۲۴ نفر و شورشیان حوثی در یمن ۱۰ نفر را به گروگان گرفتند. گروگان گیری خبرنگاران در ۲۰۱۸ نسبت به سالهای گذشته ۱۱ درصد افزایش داشته است.
ترکیه همچنان مانند سالهای پیش رفتار شایسته ای با روزنامه نگاران نداشته است. سال گذشته ۳۳ نفر به دیگر زندانیان روزنامهنگار در ترکیه افزوده شد. چند روزنامه دیگر به دستور رجب طیب اردوغان رئیس جمهور این کشور به تعطیلی کشانده شدند. به گزارش این فهرست ۳۲۴ مرد و ۷۴ زن روزنامهنگار دستگیر شدند.
سازمان گزارشگران بدون مرز اعلام داشته است که خشونت، آزار و سرکوب روزنامه نگاران در ایران افزایش چشمگیری داشته و سال گذشته یکی از خشونت بارترین سالها برای روزنامهنگاران و گزارشگران ایرانی بوده است. زندان، شکنجه، ممنوعیت از کار، محرومیت از حق دادرسی از موارد نقض حقوق روزنامه نگاران ایرانی بوده است. بیش از ۷۶ روزنامه نگار و خبرنگار در ایران بازداشت شدند و شماری دیگر از روزنامهها و مجلات به مجموعه ۳۵۰ رسانه تعطیل شده افزوده شد.
ایران در رده بندی، در جایگاه صد و چهل و چهارم قرار دارد و همچنان یکی از زندان های بزرگ جهان برای روزنامهنگاران است.
عربستان علاوه بر قتل جمال خاشقجی ستون نویس روزنامه واشنگتن پست که به طرز فجیعی در کنسولگری این کشور در ترکیه به قتل رسید با سانسور شدید مطبوعات و شمار زندانیان روزنامهنگاران در مقام ۱۶۹ در رده بندی جهانی قرار دارد. به نظر می رسد با تحولات سیاسی در عربستان، وضعیت روزنامهنگاران و خبرنگاران سال به سال ناگوارتر میشود.
یکی دیگر از مصائب روزنامهنگاری علاوه بر جنگ های ویرانگر و ناپدید شدن خبرنگاران، متهم کردن روزنامهنگاران به تروریسم بوده است. در مصر، عربستان سعودی و بحرین شرایط گزارشگری دشوار تر و خطرناک تر شده است.
در سال گذشته دو کشور نروژ و سوئد در صدر جدول آزادی روزنامه نگاری قرار داشتند.